Guido Marnef is gewoon hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen. Hij is er voorzitter van het Departement Geschiedenis en tevens verbonden aan het Centrum voor Stadsgeschiedenis. Zijn onderzoek heeft betrekking op de politieke, religieuze en culturele geschiedenis van de Nederlanden in de 16de en de 17de eeuw met een speciale aandacht voor de thematiek van de Opstand tegen Spanje en de protestantse en katholieke Reformatiebewegingen. Hij is voorzitter van de Vlaams-Nederlandse Vereniging voor Nieuwe Geschiedenis en voorzitter van de Belgisch-Nederlandse Stichting ‘Colloquium de Brabantse Stad’. Momenteel rondt hij een boek af over de Calvinistische Republiek in Antwerpen (1577-1585).
De Reformatie in Antwerpen en de val van de stad in 1585
Antwerpen was in de zestiende eeuw het centrum bij uitstek van de protestantse Reformatie in de Nederlanden. De hervormingsgezinde ideeën van Maarten Luther bereikten heel vlug de Scheldestand en het lutheranisme zou in de Nederlanden tot 1585 in grote mate een Antwerpse aangelegenheid blijven. De eerste calvinistische gemeenten of kerken werden in Antwerpen opgericht: een Franstalige in 1554 en een Nederlandstalige in 1555. Antwerpen fungeerde voortaan als een bruggenhoofd voor de verspreiding van het calvinisme in Brabant en Vlaanderen. Dat Antwerpen de handelsmetropool bij uitstek was in de zestiende eeuw heeft sterk bijgedragen tot de snelle en krachtige ontwikkeling van het protestantisme in de stad. Het calvinisme zou zich bovendien verbinden met het verzet tegen de Spaanse politiek in de Nederlanden. Antwerpen werd het hoofdkwartier van de Opstand tegen Spanje. Twee belangrijke episodes treden daarbij op de voorgrond: het Wonderjaar (1566-1567) en de Calvinistische Republiek (1577-1585). Met de Val van Antwerpen (17 augustus 1585) kwam een einde aan het verhaal van Antwerpen als protestantse en opstandige stad. De duizenden Antwerpenaren die de stad verlieten zouden bijdragen tot de Gouden Eeuw van de Nederlandse Republiek.
