Bodemonderzoek bevestigt PFAS op drie locaties in onze gemeente

Bodemonderzoek bevestigt PFAS op drie locaties in onze gemeente

In totaal ontvangen 2.542 inwoners en bedrijven deze week een brief over PFAS in hun brievenbus. Het gemeentebestuur verstuurt deze brief uit voorzorg na een oriënterend bodemonderzoek door OVAM. Deze bodemonderzoeken bevestigen de mogelijke aanwezigheid van PFAS op de site van SCK-CEN, de brandweerkazerne in de Ambachtsstraat en een wasserij in de Graaf de Broquevillestraat (Centrum). In de brief staat vermeld welke maatregelen de bewoners uit voorzorg best nemen én of ze in de zone van 100 of 500 meter rond de specifieke locatie wonen. 

De Vlaamse overheid identificeerde dit voorjaar in onze gemeente vijf zones met mogelijk PFAS in de bodem. Het ging daarbij om zones waar brandblusoefeningen plaatsvonden of die getroffen werden door een brand waar blusschuim werd ingezet. PFAS verdwijnen niet uit het milieu. Wanneer je lichaam via voeding en grondwater deze stoffen opneemt, kunnen ze na langdurige en opstapelende blootstelling leiden tot schadelijke effecten voor je gezondheid. Om elk risico uit te sluiten gelden in de afgebakende zones zogeheten ‘no regret’-maatregelen op vlak van voeding, grondwater, groenafval en hygiëne.

Deze richtlijnen zijn preventief in afwachting van verder onderzoek. Zoals beloofd brengen we de betrokken inwoners persoonlijk op de hoogte van de resultaten. Zo staat inmiddels vast dat op de locatie van AGC en langs de E34 geen PFAS aanwezig zijn. Via oriënterend bodemonderzoek bevestigt OVAM de mogelijke aanwezigheid van PFAS op drie locaties: de site van SCK-CEN, de brandweerkazerne in de Ambachtsstraat en een wasserij in de Graaf de Broquevillestraat.

Wat nu?

Een volgende stap is het uitvoeren van beschrijvende bodemonderzoeken. Deze moeten per site heel gedetailleerd de vervuiling in kaart brengen. Op basis van deze onderzoeken kan per locatie een bodemsaneringsdossier worden opgesteld, waarbij de vervuiling doelgericht wordt verwijderd. De resultaten van deze onderzoeken verwachten we in de loop van 2024. In afwachting van de verdere aanpak gelden zogeheten ‘no regret’-maatregelen in de aangeduide zones van 100 en 500 meter rond de betrokken sites.

Wat zijn PFAS?

PFAS is de afkorting van de zogeheten poly- en perfluoralkylstoffen. In totaal gaat het om 6.000 organische verbindingen. De stoffen hebben zowel water-, vuil- als vetafstotende eigenschappen, wat hen heel aantrekkelijk maakt voor tal van toepassingen. Keerzijde van de medaille: ze zijn niet of nauwelijks biologisch afbreekbaar. Het wetenschappelijk onderzoek naar PFAS en de mogelijke impact op de gezondheid is nog volop in evolutie. Daarom raadt het Vlaamse Agentschap Zorg en Gezondheid een aantal voorzorgsmaatregelen aan voor specifieke zones. In de brieven naar de bewoners staan de exacte voorzorgsmaatregelen voor elke zone vermeld.  Agentschap Zorg en Gezondheid raadt deze maatregelen aan uit voorzorg.

Blootstelling & gezondheid

PFAS komen in het lichaam terecht via voeding en het inslikken van stof, en in mindere mate door ze in te ademen of via de huid. Doordat ze maar traag afbreken, kunnen ze zich bij herhaaldelijke inname opstapelen in het lichaam.

Van sommige PFAS (zoals PFOS en PFOA) is bekend dat ze schadelijke effecten kunnen hebben op de gezondheid van mensen. Bij blootstelling aan PFAS treden er geen acute gezondheidseffecten op. Maar het zijn stoffen die we niet kwijt geraken uit het lichaam en die zich dus opstapelen. Langdurige en herhaalde blootstelling kan zo leiden tot oplopende hoeveelheden PFAS in de mens en dat kan op lange termijn tot gezondheidseffecten leiden. Daarom is het aangewezen om blootstelling te vermijden waar het kan.