Wist je dat we maar liefst 87 kapelletjes in onze gemeente tellen? En dat we 15 daarvan als uniek, waardevol en absoluut te beschermen bestempelen? Deze cijfers komen uit een recent onderzoek van onze dienst erfgoed, in samenwerking met de Kamer voor Heemkunde en regionale erfgoedpartner Stuifzand. Het onderzoek toont aan dat de kapellen een belangrijk onderdeel vormen van ons lokaal erfgoed. Daarom geven we ze vanaf nu ook een prominente plaats op onze website. Via www.gemeentemol.be/kapelletjes vind je alle kapellen terug. Neem zeker eens een kijkje! Wedden dat je er nog nieuwe ontdekt?
De laatste grondige inventarisering van onze kapellen dateert al van 2006. Sindsdien verdwenen er een aantal, waardoor de lijst niet meer correct was en nood had aan een update. De dienst erfgoed maakte van de gelegenheid gebruik om aan elke kapel ook een score te koppelen die bepaalt hoe waardevol de kapel is voor de erfgoedgemeenschap. Deze waardering geldt enkel voor niet-beschermde kapellen, aangezien beschermde kapellen al uitzonderlijke erfgoedwaarde hebben.
Zes soorten kapellen
Het rapport deelt onze kapellen onder in zes soorten:
- (Gevel)niskapel: 22
- Boomkapel: 16
- Grote kapel: 8
- Kleine kapel: 1
- Staakkapel: 9
- Zuilkapel: 31
De grotkapellen werden niet in deze inventaris opgenomen. Voor deze categorie volgt later een apart traject.
Waarderingscriteria
Daarnaast worden er elf criteria gebruikt om de kapellen in te delen in A-, B- of C-kapellen. De gebruikte criteria zijn:
- Archeologische waarde
- Artistieke waarde
- Sociaal-culturele waarde
- Esthetische waarde
- Historische waarde
- Volkskundige waarde
- Ruimtelijk structurerende waarde
- Ensemble-waarde
- Zeldzaamheid
- Ruimtelijk contextwaarde
- Herkenbaarheid
Elke kapel werd getoetst aan deze criteria.
A-, B- en C-kapellen
Op basis van de criteria werden de kapellen bestempeld als A-, B- of C-kapellen:
- A-kapellen (15): kapellen met een score boven 85%. Deze kapellen zijn de meeste unieke kapellen in onze gemeente met een belangrijke architecturale en/of artistieke waarde en een historische en landschappelijke belangrijke context. In een aantal gevallen is de kapel verbonden aan een historisch belangrijk gebouw of voorgevel.
Een voorbeeld van een A-kapel is de St.-Willibrorduskapel in Ezaart.
- B-kapellen (49): kapellen die scoren tussen 84% en 60%. Deze kapellen zijn waardevol voor de lokale erfgoedgemeenschap. De categorie wordt gekenmerkt door kapellen met een opvallende ligging en worden actief onderhouden door buurtbewoners of vrijwilligers. De architecturale waarden van deze kapellen zijn minder sprekend dan de kapellen uit categorie A.
De kapel van de H. Apollonia in Achterbos is een voorbeeld van een B-kapel.
- C-kapellen (23): kapellen die lager scoren dan 60%. Deze kapellen hebben een geringe erfgoedwaarde. Ze zijn vaak minder goed onderhouden en/of de erfgoed- en contextwaarden zijn aangetast of minder sprekend dan die in categorieën A en B.
Een voorbeeld van een C-kapel is de zuilkapel op Dungendijk in Donk.
Volledig overzicht op www.gemeentemol.be/kapelletjes
Vanaf nu vind je de kapelletjes niet enkel in het straatbeeld, maar ook digitaal op www.gemeentemol.be/kapelletjes. We publiceren het volledige rapport met alle kapellen én plaatsen de kapellen op een digitale kaart, zodat je meteen ziet waar ze juist staan of hangen. Wil je weten hoe hoog ‘jouw’ kapelletje scoort? Of benieuwd naar A-kapellen in de buurt? Neem zeker eens een kijkje!
Ken jij nog een kapelletje dat niet in de lijst staat? Geef het ons dan door via 014 33 09 70 of archief@gemeentemol.be.