Veilig in 1-2-3: wat te doen bij een nucleair ongeval?

Veilig in 1-2-3: wat te doen bij een nucleair ongeval?

Een lokale informatiecampagne leert inwoners wat te doen bij een nucleair ongeval. Eén op drie inwoners kan immers geen enkele van de drie reflexmaatregelen opnoemen die gelden in de eerste fase van een groot incident. NIRAS (de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen), de lokale partnerschappen STORA en MONA en de gemeentebesturen van Dessel en Mol willen met eigen initiatieven de federale campagne versterken.

Ondanks de kleine kans op een nucleair ongeval in België, is het toch verstandig om voorbereid te zijn. Nucleaire noodplanning is in de eerste plaats een bevoegdheid van de federale overheid, maar ook burgers kunnen zich voorbereiden. Weet jij wat te doen bij een nucleair incident? Er zijn drie gouden regels:

1.    Ga naar binnen en blijf binnen.

2.    Sluit ramen, deuren en zet de ventilatie uit.

3.    Volg de instructies van de overheid op radio, televisie en internet.

Om ervoor te zorgen dat iedereen precies weet wat te doen, lanceert de federale overheid een informatiecampagne waarin de drie reflexmaatregelen centraal staan.

Lokale campagne
Zo’n informatiecampagne is wel degelijk noodzakelijk, zo blijkt uit een onderzoek van de Universiteit Antwerpen, uitgevoerd in opdracht van NIRAS, STORA (Dessel), MONA (Mol) en de lokale gemeentebesturen. Mark Loos, lid van de werkgroep noodplanning: ”Een derde van de 437 bevraagde inwoners bleek geen enkele van de reflexmaatregelen te kennen. Het zijn nochtans vrij eenvoudige regels die je best spontaan opvolgt wanneer je gealarmeerd wordt over een nucleair incident.”

Om daar verandering in te brengen, beslisten de partnerschappen samen met NIRAS en de gemeenten Dessel en Mol om de federale boodschap lokaal een duw in de rug te geven met een eigen campagne. In een campagnefilmpje - dat zich afspeelt in Mol en Dessel - worden de drie reflexmaatregelen geïllustreerd.

Digitale scheurkalender
De initiatiefnemers willen ook extra aandacht besteden aan jonge inwoners. “Voor de derde graad lager onderwijs ontwikkelen we een digitale scheurkalender. Via filmpjes, raadsels en creatieve opdrachten krijgen de leerlingen de reflexmaatregelen onder de knie.” Kinderen zijn niet alleen een belangrijke doelgroep, ze zijn ook goede ambassadeurs om de boodschap uit te dragen naar familieleden.

Berging voor radioactief afval

De lokale informatiecampagne en het onderzoek van de Universiteit Antwerpen volgt uit één van de voorwaarden die gesteld werden ter aanvaarding van de toekomstige oppervlakteberging voor laag- en middelactief kortlevend afval in Dessel. MONA en STORA vroegen NIRAS initiatieven te nemen voor het optimaliseren van de lokale nucleaire noodplanning. Het goed informeren van inwoners uit de streek is daarvan een onderdeel.

·        Wat is NIRAS?

NIRAS, de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen, is sinds haar oprichting in 1980 verantwoordelijk voor het beheer van het radioactieve afval in België. De instelling heeft als taak de bevolking en het milieu doeltreffend te beschermen tegen de gevaren van radioactief afval. In 2006 kreeg NIRAS de opdracht van de federale regering om een geïntegreerd oppervlaktebergingsproject uit te werken in Dessel. Dat project moet een langetermijnoplossing bieden voor al het Belgische laag- en middelactieve kortlevende afval.

·        Wat is STORA?

STORA vzw staat voor ‘Studie en Overleg Radioactief Afval Dessel’. Het is een partnerschap tussen de gemeente Dessel en NIRAS. Sinds de beslissing om het laag- en middelactieve kortlevende afval te bergen in Dessel, waakt STORA erover dat de voorwaarden die de Desselaars gesteld hebben om de bergingsinstallatie te accepteren, uitgevoerd worden. Daarnaast informeert STORA de Desselaars over alle nucleaire zaken in de gemeente.

·        Wat is MONA?

MONA vzw is het Mols Overleg Nucleair Afval, een partnerschap tussen de gemeente Mol en NIRAS. De leden werken samen om de bevolking van Mol een stem te geven in de nucleaire problematiek. Niet alleen het oppervlaktebergingsproject, maar ook de andere nucleaire activiteiten in de regio worden door MONA van nabij gevolgd. Ook de Molse voorwaarden worden opgenomen in de uitwerking van het bergingsproject.