Verhalen 15 Kapellekens komen tot leven op beschermde erfgoedsite

Dinsdagavond 13 september maakten de aanwezigen in de parochiezaal van Achterbos in primeur kennis met de toekomst van de 15 Kapellekens. Het schetsontwerp voor de site werd voorgesteld en besproken. Het ontwerp vertrekt vanuit het bewaren en versterken van de eigenheid van deze unieke en beschermde site.

Wie de 15 Kapellekens in Achterbos in Mol bezoekt, ervaart de rust van deze bijzondere historische plek. Het intieme reliëfrijke bos met open plekken vormt de perfecte achtergrond voor de kapelletjes. Om de eigenheid van de site te bewaren en zelfs te versterken, nam het gemeentebestuur samen met Stichting Kempens Landschap het studiebureau Plot in de hand. Zij maakten in overleg met buurtbewoners een ontwerp op om de omgeving van de 15 Kapellekens een mooie toekomst te geven waar iedereen van kan genieten. Deze week stelde Plot het definitieve schetsontwerp voor aan de buurt.

Participatietraject

Buurtbewoners werden op drie momenten uitgenodigd om mee na te denken over het ontwerp. Dit participatietraject maakt deel uit van het Leader Oost plattelandsproject ‘Onthaasten en ontmoeten aan de 15 Kapellekens’, dat Stichting Kempens Landschap samen met het lokaal bestuur van Mol uitwerkt. Eerder deze week vond het derde ontmoetingsmoment plaats in de parochiezaal van Achterbos. De deelnemers kregen in primeur het definitieve schetsontwerp waaraan ze zelf hadden bijgedragen te zien. De presentatie van deze avond kan je bekijken op www.gemeentemol.be/15kapellekens.

Respectvol openstellen

Dé uitdaging voor de 15 Kapellekens is hoe de site te vernieuwen zonder inbreuk te doen aan de serene en biologisch waardevolle omgeving. Om de beleving van de Kapellekens in het bos niet te verstoren, zullen extra struiken het zicht onttrekken van de nabijgelegen huizen. Bij de helling in de bestaande open ruimte voor de kapelletjes ontstaat er een strook heide. In het reliëfrijke bos nabij de hoofdkapel integreren we avontuurlijke spelelementen.

De dichte omgeving van de 15 Kapellekens willen we allereerst ontrommelen, zodat het beeld van de kapelletjes zo puur mogelijk wordt. Daarna komen er stijlvolle en passende ontdek- en beleefplekjes op strategische locaties met zitelementen en infoborden met multimediale beleving via QR-codes. De Heilige Kruiskapel krijgt een respectvolle maar eigentijdse installatie waardoor bezoekers boodschappen van bezinning en rust voor elkaar kunnen achterlaten in een permanente lichtprojectie. In het boslandschap is er ruimte voor een extra rustplek die de vorm kan krijgen van een kunstzinnig zitelement dat verwijst naar de vorm van de veertien statiekapelletjes.

Recreanten en toeristen ontdekken de Kapellekens in de toekomst langs een uitgestippelde wandelroute van 1,6 km die start en eindigt aan de kerk van Achterbos, waar parkeergelegenheid is. Onderweg wijzen nieuwe paaltjes de weg en geven ze enkele leuke weetjes en opdrachten mee aan de bezoekers. Op verschillende locaties komen er herkenningspalen die bezoekers welkom heten in het gebied. Een gedeelte van de paden wordt heraangelegd zodat ook rolstoelgebruikers er vlot gebruik van kunnen maken. Om onnodig verkeer te weren, worden er enkele wegen geknipt, uiteraard zonder de toegankelijkheid van woningen of private eigendommen in gevaar te brengen.

Realisatie

Dit ambitieuze plan moet nog een heel traject doorlopen voordat we effectief met de werken kunnen starten. Zo zal er waarschijnlijk een natuurbeheerplan opgemaakt worden dat de nieuwe visie  juridisch verankert. Om met het schetsontwerp aan de slag te gaan, zal de gemeente samen met Stichting Kempens Landschap een studiebureau aanstellen om de plannen verder uit te werken en de werken aan te besteden. Die zullen gefaseerd verlopen, met hopelijk een eerste fase in 2023.

Meer info: dienst toerisme, 014 33 07 85, toerisme@gemeentemol.be 

PERSBERICHT VAN BURGEMEESTER WIM CAEYERS, SCHEPEN VOOR ERFGOED FREDERIK LOY EN SCHEPEN VOOR TOERISME HANS DE GROOF

Verhalen 15 Kapelletjes komen tot leven op beschermde erfgoedsite

Dinsdagavond 12 september maakten de aanwezigen in de parochiezaal van Achterbos in primeur kennis met de toekomst van de 15 Kapellekens. Het definitieve schetsontwerp voor de site werd voorgesteld en besproken. Het ontwerp vertrekt vanuit het bewaren en versterken van de eigenheid van deze unieke en beschermde site.

Eén van de belangrijkste uitdagingen van  het schetsontwerp voor de toekomst van de 15 Kapellekens omvat de landschappelijke inpassing. De 15 Kapellekens moeten een plek blijven waar je tot rust komt. De geborgenheid van een bosgebied met een grote biologische diversiteit moet absoluut bewaard blijven én mag zelfs nog uitgebreid worden. Zo is het belangrijk om de visuele groenbuffer tussen de 15 Kapellekens en de nabijgelegen huizen te versterken. Het kleine bos – dat samen met de Galbergen deel uitmaakt van een langgerekt bosweefsel - is rijk aan reliëf en telt talrijke open plekjes die uitnodigen tot ontdekken.

Belevingswandeling 1,6 kilometer

Het passend opvangen en begeleiden van recreatieve bezoekers behoort tot de ambitieuze doelstellingen van het plan. Zo voorzien we geen parkeermogelijkheden voor auto’s in het bosgebied zelf, maar verwijzen we deze naar de parkeermogelijkheden aan de kerk. Vervolgens kan je via een belevenisvolle luswandeling van in totaal 1,6 kilometer de 15 Kapellekens en de omgeving ontdekken. De belevenisvolle en leerrijke wandeling wordt aangegeven met paaltjes en bevat vijf weetjes of opdrachten. Met een passage langs IJs Anita kan je de wandeling afsluiten met wat lekkers.

‘Ontrommelen’ en pure zichten

De dichte omgeving van de 15 Kapellekens willen we allereerst ‘ontrommelen’, zodat het beeld van de kapelletjes zo puur mogelijk wordt. De bestaande paaltjes, vuilnisbakken, banken en talrijke borden ruimen plaats voor stijlvolle en passende ontdek- en beleefplekjes op strategische locaties.

Zo komt er op het verzamelpunt nabij het eerste kapelletje een rond zitplatform waar je tot rust kan komen met een prachtig zicht op de kapelletjes. Verschillende banken geven elk een ander panorama op de site.

Met een aangepaste groeninvulling ontdoen we de kapelletjes van het huidige beklemmend gevoel. We geven de kapelletjes extra lucht en visibiliteit zonder het bosgevoel te verliezen. Op de helling voor de kapelletjes voorzien we een passende heidestrook. Hiervoor gebeuren geen kappingen, het bosgebied blijft intact. 

In het reliëfrijke bosgebied nabij de hoofdkapel integreren we avontuurlijke spelelementen. De bestaande duinheuvels blijven intact en vormen zelfs een extra spelelement.

Missing links & autoknips

Het gebied herkenbare toegangspunten geven vormt een andere uitdaging. Zo voorzien we op verschillende plaatsen stijlvolle herkenningspalen die verwijzen naar de nabijheid van de 15 Kapellekens.

Daarnaast komen er op strategische plekken ‘autoknips’ die onnodig verkeer uit het bosgebied moeten weren, uiteraard zonder de toegankelijkheid van woningen of private eigendommen in gevaar te brengen.

Ook de rolstoeltoegankelijkheid verbeteren vormt een aandachtspunt. Aanvullend start het Kempens Landschap gesprekken met boseigenaars in de omgeving om een missing link als wandelpad aan te leggen. Hierdoor vergemakkelijkt het wandelen van en naar het bosgebied dat tussen de Sint-Apollonialaan en De Rooy ligt.

Extra rustplek

In de onmiddellijke nabijheid van de kapelletjes ontdekten we tijdens de workshops een bijzondere plek in het boslandschap. Deze plaats langs het bospad naar de Blokstraat leent zich perfect voor een eyecatcher. Zo willen we dit plekje verrijken met een unieke ‘contramal’. Deze bakstenen mal werd als het ware gebruikt om elk kapelletje exact hetzelfde te bouwen als de 13 andere. Je wordt uitgenodigd om de mal langs alle kanten te ontdekken en te beleven. Een zitelement in de mal geeft je letterlijk tijd en ruimte om tot bezinning te komen.

Informatie en beleving

De 15 Kapellekens zijn een plek waar allerlei verhalen samenkomen. Met passende infoborden en multimediale beleving via QR-codes vertellen we deze verhalen op verschillende manieren aan de bezoeker. Zowel de belevingswandeling als de informatieverstrekking in de omgeving van de kapelletjes krijgt dezelfde uniforme en sobere stijl en vormgeving.

Bezinning en rust

In de grote Heilige Kruiskapel krijg je zelfs de kans om deel te worden van het verhaal. De kapel behoudt het sacrale karakter maar krijgt een eigentijdse invulling. Zo voorzien we in de kapel een permanente lichtprojectie waarbij bezoekers boodschappen van bezinning en rust voor elkaar kunnen achterlaten. Dit alles gebeurt met het grootste respect voor de door erfgoed beschreven objecten die vast aanwezig zijn in de kapel.

Realisatie

Om deze plannen in bosgebied te realiseren, moeten we in samenwerking met Kempens Landschap een aangepast bosbeheerplan opmaken en zijn stedenbouwkundige vergunningen vereist. De volgende stappen omvatten het aanstellen van een studiebureau dat dit schetsontwerp kan uitwerken tot finale uitvoeringsplannen. Daarnaast moet het studiebureau de nodige formele procedures doorlopen zodat we over alle nodige vergunningen beschikken. De werkzaamheden zullen gefaseerd verlopen, met hopelijk een eerste fase in de loop van 2023.