Vlaamse Regering richt afstammingscentrum en DNA-databank op

Binnenkort zullen mensen die vragen hebben over hun afkomst, hiervoor terecht kunnen in een nieuw op te richten afstammingscentrum. Aan dit centrum zal ook een DNA-databank gekoppeld worden. Zo kan er gezocht worden naar overeenkomsten tussen DNA-profielen, waardoor ontmoetingen tussen biologische ouders en kinderen mogelijk worden.

De kiem van dit project gaat terug naar de discussie in 2014, toen in de commissie Welzijn een aantal hoorzittingen plaatsvonden rond gedwongen adopties. In de periode 1950 – 1990 hadden sommige moeders onder dwang hun kind afgestaan. In dit licht kwamen het idee van een afstammingscentrum en DNA-databank aan bod. Op vraag van minister van Gezin Wouter Beke keurde de Vlaamse regering nu het voorstel goed om het afstammingscentrum en de DNA-databank in het leven te roepen.

“Iemands afkomst is voor heel veel mensen een belangrijk onderdeel van hun identiteit. Mensen die met onopgeloste vragen blijven zitten over wie hun ouders of kinderen zijn, kunnen daar een leven lang onder lijden”, aldus minister van Welzijn Wouter Beke. “We kennen ook allemaal de hartverscheurende verhalen van moeders die intussen al een hoge leeftijd bereikt hebben, maar zich nog elke dag afvragen wat er geworden zou zijn van de kinderen die hen jaren geleden gedwongen afgenomen werden. Voor deze mensen kan zo’n afstammingscentrum in de toekomst een antwoord bieden.”

Vlaams Volksvertegenwoordiger Katrien Schryvers is opgetogen over de beslissing van de Vlaamse Regering. Zelf is ze al jaren bezig met het thema, en ze kan dan ook als één van de bezielers van het project gezien worden. “De bedoeling is om anonieme DNA-profielen van zowel donoren en donorkinderen, als van afstandsmoeders en geadopteerde kinderen te kunnen registreren en met elkaar te koppelen,” legt Schryvers uit. “Als er een positieve match is kan die leiden tot een begeleid contact, of zelfs tot een ontmoeting. Daarbij is het natuurlijk belangrijk om te zorgen voor psychologische begeleiding”.
Het besluit dat vrijdag 14 februari ’20 door de Vlaamse regering werd goedgekeurd regelt onder meer de wijze waarop personen zich kunnen aanmelden bij het afstammingscentrum, de aangelegenheden waarvoor beroep kan worden gedaan op de dienstverlening van het centrum, de wijze van afname van DNA-stalen en opmaak van matching van het DNA-profiel in de DNA-databank, en de taken inzake de (psychosociale) begeleiding en ondersteuning. Ook worden subsidievoorwaarden geformuleerd en een regeling tot toezicht en handhaving.

“Het afstammingscentrum en de DNA-databank zullen er niet alleen zijn voor slachtoffers van gedwongen adopties, maar voor iedereen die vragen heeft over zijn biologische afkomst. Denk aan geadopteerde kinderen of donorkinderen,” verduidelijkt Beke. De komst van zo’n afstammingscentrum en DNA-databank betekent een grote ommezwaai, want momenteel garandeert de federale wetgeving de anonimiteit van de donor, en kan de donor zelf evenmin informatie verkrijgen over de uit donatie geboren kinderen.

In het voorstel wordt de mogelijkheid tot matching beperkt tot de eerste graad. “Zo maken we het mogelijk dat mensen die op zoek zijn naar hun biologische ouders of kinderen elkaar vinden, maar verhinderen we dat mensen die dit niet wensen worden geconfronteerd met vragen,” zegt Beke.

“Het spreekt voor zich dat wie contact opneemt met het afstammingscentrum, of wie zijn gegevens in de databank laat opnemen, dit vrijwillig doet en ook goed geïnformeerd is. De nodige begeleiding is heel belangrijk, zowel voor wie via die weg een ouder of kind vindt, als voor wie niemand vindt,” vult Schryvers aan.

Wouter Beke: “14 februari wordt dus een symbolische dag voor veel mensen. Het is het feest van de liefde. Deze keer niet tussen partners, maar voor mensen die misschien al een heel leven op zoek zijn naar elkaar. We zijn dan ook heel blij om deze beslissing te mogen aankondigen.”